پروژه تخصصی تاثیر اقلیم بر معماری شهر فرهنگی شیراز

مقدمه

جغرافیا را از آن جهت ام العلوم نامیده اند که زادگاه و مهد تولد و پرورش بسیاری از علوم بوده است. هر دانشی که به نحوی با زمین سرو کار داشته باشد، یا خود جغرافیا است و یا خاسته از آن است. زمین زیستگا انسان است، انسان در آن به دنیا می آید از آن تغذیه می کند. در آن زندگی می نماید و بالاخره در آن می میرد. از نظر جغرافیدانان محیط عبارت است از زیربنائی از دو شاخه اصلی جغرافیای طبیعی و انسانی تقسیم گردیده، به بیان دیگر در جغرافیا نه تنها هیچ تخصصی جدا از زمین و محیط طبیعی نیست بلکه هر پژوهش که فاقد این خصیصه باشد دارای ارزشهای جغرافیایی نخواهد بود. کار اصلی جغرافیدانان توجه به تاثیرات متقابل انسان و طبیعت یا عمل و عکس العمل است. بدین طریق که هر جزء ترکیب دهنده از میان انسانها و هر پدیده ای طبیعی و انسانی است و هر کیفیت ناحیه ای و عوامل بوم و بومی در داخل یک سرزمین و یا یک مکان جغرافیایی به ظهور می رسد و بوجود

می آید. در حقیقت فکر جغرافیایی، توانایی شناخت علل این نظر و وابستگی چهره های طبیعی و انسانی به یکدیگر و دریافت نتایج حاصل از آن است، در میان عواملی که محیط جغرافیایی را بوجود می آورند بدون شک آب و هوا یکی از مهم ترین آن هاست و از مهم ترین عوامل زندگی بشر به شمار می رود. منظور از آب و هوا وضع کلی و متوسط هوا در هر ناحیه از سطح زمین است. تفاوت آب و هوا با هوا در این است که هوا زمان معین و محدودی (مثلاً یک ساعت، یک روز، یک فصل) را مشخص می کند مثلاً می گوییم هوای امروز سرد یا گرم است، زمستان امسال سرد بود.

در صورتی که آب و هوا وضع عمومی هوا را به طور مطلق و بدون توجه به زمان مشخص می سازد. مثلاً آب و هوای منطقه معتدله گرمتر از منطقه قطبی است، اصولاً در هر محیط جغرافیائی بین عوامل طبیعی و مساعدت و یا عدم مساعدت آب و هوا بیش از سایر عوامل طبیعی در زمینه گسترش پدیده حیات موثر می باشد. آب و هوا در شکل زندگی انسان سخت موثر است. آنچه جغرافیدانان بنام آب و هوا از آن سخن می گویند پدیده های جوی متنوعی است مثل باد، باران، سرما، گرما، رطوبت، فشار هوا، تبخیر، رعد و برق، انقلابات جوی، نور و تابش خورشید و .... آب و هوا بیش از هر عامل دیگر در نوع و شکل زندگی تاثیر می بخشد. چنانچه خالی بودن فضاهای وسیع در نقاط مختلف دنیا از نقطه نظر پراکندگی توده های انسانی نمایشگر خشونت و عدم مساعدت عوامل آب و هوایی است، برعکس فشردگی توده های انبوه انسانی در نواحی ویژه جغرافیایی و در قشرهای معین زندگی حاکی از اعتدال و مساعدت مستقیم آب و هوا است.

بشر از ابتدای خلقت به علت تماس نزدیک با طبیعت و مشاهده عینی پدیده های جوی همواره نسبت به کشف این پدیده ها کنجکاوی نشان داده است. اولین تجربه عینی پدیده جوی شاید مشاهده رعد و برق و آتش گرفتن جنگل ها بوده که بعدها به کشف آتش منجر شده است. همچنین اولین کوشش انسان برای تهیه قوت و کشاورزی، همراه با دیده بانی هوا بوده و در تمام لحظه های زندگی، نگران از سیل و توفان و یا خشکسالی یا سرمای کشنده، به وضع هوا توجه داشته است. از طرفی چون هوا، جا و مکان معینی ندارد و رویدادهای جوی به سرت از محلی به محل دیگر منتقل می شوند، به ناچار اولین همکاری های بین المللی انسان درزمینه مسائل جوی شروع شده است. با توجه به اهمیت و اثراتی که آب و هوا در زندگی و نحوه فعالیت جوامع بشری دارد، انسانها از زمانهای خیلی دور بدان توجه داشته اند،، بنابراین با توجه به اقلیم هر منطقه، اقوام پدیده های مهم تر را مدنظر قرارداده اند، این نوع فعالیتها در حقیقت پایه گذار دانش هواشناسی در میان نسل بشر بوده است.

در این شکی نیست که آداب و سنن قومی اجتماعات بشری آیینه تمام نمای روابط آنها با محیط طبیعی است و پیروان جبر جغرافیایی تا حدی در این مورد پیشرفته اند که معتقدات مذهبی و رسوم و آداب ملی و فلسفه و ادب و حتی زبان و خلاصه کلیه شئون مادی و معنوی تمدن بشر را معلول عوامل محیطی دانسته اند.

طرح تحقیق:

موضوع: « تاثیر اقلیم بر معماری شهر شیراز»

« تعریف موضوع»

اقلیم: میانگین دراز مدت شرایط جوی را اقلیم گویند. اقلیم نتیجه عواملی چون تابش آفتاب، دما، رطوبت هوا، وزش باد و میزان بارندگی است و اقلیم یکی از اساسی ترین عوامل در ساختار ساده زمین است و بدون شک طبیعت انسان و کلیه مظاهر حیات در سطح گسترده ای متاثر از شرایط اقلیمی است.

معماری: خلق و طراحی فضا است و ترکیبی از علم و هنر است به طوری که در عینی که آرامش و زیبایی را برقرار می کند. ارتباط این فضاها را هم به خوبی تعریف می کند و معماری باعث زیبائی شهر می شود.

شهر: مکانی جغرافیایی است که به دلیل ساختار اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خاص و موقعیت اداری، سیاسی و طبیعی خویش، کانون مبادلات گوناگون اقتصادی و اجتماعی بوده و با توجه به جاذبه های موجود در آن معمولاً حوزه جذب دیگر مکانهای جغرافیائی پیرامون به شمار می آید.

شیراز: محدوده ای از مناطق مسکونی، تجاری، صنعتی، خدماتی و .... که در جنوب غربی ایران و استان فارس قراردارد و به وسیله مرزی از بقیه مناطق جدا می شود، شهر شیراز در عرض جغرافیائی   و طول جغرافیایی واقع شده است. ارتفاع آن 1491 متر از سطح دریا و میزان بارش سالانه آن 334 میلی متر و میانگین دمای آن 17 درجه سانتی گراد می باشد.

موقعیت شهر شیراز:

« شهر شیراز» مرکز استان فارس است. این شهر در 30 درجه و 25 دقیقه ی عرض جغرافیائی و 37 درجه و 29 دقیقه ی طول جغرافیائی قرار گرفته است. ارتفاع آن از سطح دریا 1540 متر می باشد. مساحت این شهر 12640 کیلومتر مربع است که طول آن 40 و عرض آن از 20 تا 30 کیلومتر، متغیر است. دورادور شیراز را کوههای نسبتاً بلندی فراگرفته است، کوههای شمالی عبارتند از: کوه چهل تنان(بین دروازه قرآن و تنگ سعدی) « باباکوهی» (بین تنگ الله اکبر و تپه ی تلویزیون) « کوه پشت مله» (بین پردیس ارم تا بیمارستان چمران) « کوه توسیاه» « تنگ منصورآباد» « کوه دراک» در غرب شیراز کوه دراک قرار گرفته در سمت شرق شیراز کوه قلعه ی بندر، کوه احمدی قراردارد. و در جنوب شیراز « کوه قره باغ» و سبزپوشان واقع شده است. در جلگه ی شیراز دو رودخانه وجود دارد: اول رودخانه خشک که از داخل شهر می گذرد و آبهای زمستانی را تخلیه کرده و به دریاچه ی مهارلو می برد.

دوم، رودخانه ی قره باغ، که از جنوب شهر شیراز می گذرد و از طریق ؟؟؟ به دریاچه ی مهارلو می ریزد. طبق آخرین سرشماری، جمعیت شهر شیراز 747/198/1 نفر می باشد.