پروژه طراحی مرکز طب ایرانی

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                          

چكيده

 مقدمه

فصل اول_شناخت موضوع

تعريف طب         2

تقسيم‌بندي علم طب       2

اخلاط     3

طب سنتی ایران چیست ؟ چرا و چگونه؟     4

طب سنتی از دید سازمان های بین المللی 8

طب سنتی باز میگردد       11

جايگاه طب مكمل در جهان 13

استفاده مردم از طب مكمل           14

هزينه ها و سرمايه گذاري ها         14

حمايت دولت و بيمه ها     15

دانشگاه ها و مراكز تحقيقاتي         16

پزشكان و درمانگران طب سنتی و مکمل       17

طب سنتی در مقابل طب جدید نیست         17

معالجات در طب سنتی ایران         18

گياه درمانی       19

حجامت 20

فصد       21

بادکش   23

اثرات درمانی بادکش         23

زالو درمانی         23

خواص زالو         24

رایحه درمانی     26

غمز و دلک         27

فصل دوم:پیشینه موضوع

سرآغاز پزشکی ایران       30

طب شیمیایی در مقابل طب مزاجی           31

علم پزشکی در جندی شاپور        32

پزشکی در ادوار مختلف ایران         35

طب در دوران خلافت امویان           35

خلافت عباسیان و علم پزشکی     36

آل بویه و تحولات علم طب             38

تاریخچه ماساژدرمانی در ایران       39

فصل سوم:شناخت بستر طرح

اقليم ها در ایران 42

استان فارس       42

موقعيت جغرافيايي           42

سه ناحیه اقلیمی استان فارس     42

عوامل طبيعي، عوارض زمين و توپوگرافي     43

مسائل كلي زمين شناسي           44

زلزله     44

تاریخ استان فارس           46

 بناهای تاریخی   47

 جاذبه های طبیعی         47

 بناهای مذهبی   47

فرهنگ و هنر       48

محدوده مورد مطالعه         48

معرفی اجمالی شهر شیراز           48

مطالعات کلی شهرستان شیراز     49

شدت برودت هوا در شیراز 52

منطقه اقلیمی خشک یا گرم /نیمه خشک   53

نتایج نهایی مطالعات اقلیمی         54

موقعیت قرارگیری سایت   55

تحلیل سایت       55

دسترسی         55

همجواری ها       56

تابش وباد           56

امتیازهای سایت 57

چشم اندازهای سایت     58

فصل چهارم:بررسی نمونه های مورد

نمونه موردی های خارج از ایران     62

1_بهشتگرمسیری(استوایی)بالی   62

2_مزرعه بهداشت راجا (Rajah Healthy Acres)         67

3_استراحتگاه چشمه معدني ساموئي (Spa Resort Samui)   72

4_مركز تندرستي طبيعي در بانكوك تايلند (Balavi Natural Heath Center.Bangkok)       75

5_مركز تندرستي پيستاني (Slovak Healing Spa Piestany)   77

نمونه موردی داخلی         79

کلینیک طب سنتی ایران رهپویان وصال       79

فصل پنجم:برنامه ریزی فیزیکی

بخش درمانی     83

فضای تشخیص اولیه         83

فضای رژیم درمانی           84

فضای خون درمانی           84

فضای رایحه درمانی         85

فضای آب درمانی و دلک   86

فضاهای پشتیبانی           88

فضای تعویض لباس           88

انبار ملحفه ی تمیز و کثیف           88

فضای استراحت کارکنان   88

پذیرش   89

فضای انتظار       89        

فضای دمنوش خانه         89

داروخانه 90

بخش اداری، تحقیقاتی     90

فضای اداری کل مجموعه   90

سالن گردهمایی 91

کتابخانه تخصصی طب سنتی ایران 91

آزمایشگاه ساخت داروهای گیاهی 92

باغ گیاه شناسی 92

فصل ششم:ایده های طراحی

ایده ی اصلی       94

وظايف اركان چهارگانه از نگاه طب سنتی ایران           94

زمینه گرایی       95

روند طراحی       96

ماکت اتود اولیه   98

ایده ی طراحی داخلی       99

تاسیسات و سازه

تاسیسات         101

سيستم فن كوئل 101

سيستم هواساز 102

سيستم استفاده از رادياتور           103

نحوه ي عملكرد سيستم هواساز   104

نحوه ي عملكرد سيستم فن كویلي 104

فضا های پر تردد   105

فضا های کم تردد 105

موتور خانه مرکزی           106

ساز ه   107

نمونه موردی سازه           107

منابع

چكيده:

مكتب طب سنتي ايران، دانشي آميخته با هنر و فراست و ذخيره‌اي برخاسته از حكمت خسرواني اهالي سرزمين آريايي ايران است كه در حكمت يوناني آميخته و با محك تجربه در طول ساليان حيات انسان آزموده شده است. مكتبي كه در دوران زرين شكوفايي تمدن اسلامي، و با طلوع ستارگان پر فروغ تاريخ علم، آن فرزانگان ايراني جهان وطن، بر پايه خردورزي و با جدا ساختن سره از ناسره گسترش يافت و اكنون نيز توانايي حل برخي از معضلات علمي را در عرصه بهداشت، پيشگيري، تشخيص و درمان داراست.

اين مكتب با ريشه‌اي ده هزار ساله، انسان را فقط از بعد مادي نمي‌نگرد بلكه به ابعاد ديگر وجود او به عنوان خليفه الهي نيز توجه دارد. در اين ديدگاه، حفظ سلامت مقدم بر درمان است، و توجه به روش زندگي و تأمين هواي سالم، تغذيه درست، فعاليت كافي، استراحت به اندازه و تعادل حالات روحي – رواني شعار طب سنتي ايران است.

مقدمه

اكنون جامعه پزشكي جهان به اهميت روش‌هاي درمان طبيعي و مكاتب طب سنتي و مكمل پي برده است، و دانشكده‌ها و مراكز تحقيقاتي بسياري در غرب و شرق جهان به پژوهش براي به كارگيري روش‌هاي مختلف طبي – كه سابقه علمي و تاريخي دارند- مشغول مي‌باشند. گسترش فوق العاده طب سنتي چين، طب تبتي، كايروپراكتيك، آيورودا، هوميوپاتي و صدها مكتب و روش گوناگون، نشان دهنده اين حركت عظيم جهاني است. اين حركت، همچنين موجب شده است كه پزشكان و محققان در ايران و ديگر كشورهاي جهان به شناخت مباني طب سنتي ايران گرايش يابند.

برای تحقق بخشیدن به این مهم وجود یک مرکز تخصصی ضروری است .اين رساله (مرکز  طب سنتي ايران) كه هم اكنون پيش روي شماست، تلاش دارد پاسخگوي هر چند ناچيز اين نياز و عطش باشد و مرکزی طراحی شود که در آن علاوه بر ارائه ی خدمات به بیماران ، مکانی برای انجام تحقیقات و ساخت داروهای گیاهی باشد. با اين حال اين پروژه، تنها روزني به گستره پهناور طب سنتي ايران است و تلاش دارد فضایی ایجاد کند که در آن معماری، پزشکی را در آغوش گیرد

فصل اول _ شناخت موضوع

تعريف طب

طب علمي است كه تغييرات بدن انسان را بررسي مي‌كند؛ اين تغييرات مي تواند در جهت حفظ سلامتي و يا ايجاد بيماري باشد.

شيخ الرئيس ابو علي سينا نيز در كتاب قانون مي فرمايد:

طب علمي است كه به واسطه آن احوال بدن انسان شناخته مي‌شود از جهت آنچه كه موجب سلامتي و بيماري آن است تا صحت و سلامتي موجود را حفظ كند و در صورت از دست رفتن سلامتي، آن را به بدن باز گرداند.

نكته مهم در اين تعريف‌ها آن است كه هدف پزشكي و وظيفه اصلي پزشك را حفظ تندرستي انسان دانسته و درمان را در اولويت بعدي قرار داده است و اين ديدگاه حتي بسيار متعالي‌تر از آن چيزي است كه امروزه در پزشكي رايج با عنوان «طب پيشگيري» مطرح شده است.

تقسيم‌بندي علم طب

دانش پزشكي به دو بخش تقسيم مي‌شود: طب نظري و طب علمي

الف. طب نظري

يعني دانشي كه چگونگي عملكرد طبيعي و تغييرات بدن انسان و عوامل مؤثر برآن را كه منجر به سلامتي يا بيماري مي‌شوند، بررسي كرده، نهايتاً پزشك را به تشخيص راهنمايي مي‌نمايد. طب نظري شامل سه بخش است:

1- امور طبيعيه: اموري كه هستي، قوام و حفظ كمالات جسمي بدن انسان، بر آن ها مبتني است (فيزيولوژي).

2- اسباب و علل: علت ايجاد تغييرات در بدن انسان و عوامل مؤثر بر آن و چگونگي بروز بيماري را بررسي مي‌كند(اتيولوژي و فيزيوپاتولوژي)

3- دلايل و علايم: به بررسي علايم و نشانه‌ها مي‌پردازد و پزشك را براي تشخيص حال سلامت يا بيماري راهنمايي مي‌كند، مانند نشانه‌هاي مزاجي و غلبه اخلاط، نبض شناسي و ادرارشناسي(نشانه يا سميولوژي)

ب. طب عملي

شامل علم به روش‌هايي است كه براي حفظ سلامتي (علم حفظ الصحه) يا بازگرداندن سلامتي (علم معالجات) به كار مي‌روند. در دانش حفظ الصحه به تدابير نگاهشت تندرستي پرداخته مي‌شود و در دانش معالجات، درمان بيماران بيان مي‌شود. طب علمي خود شامل سه بخش است:

الف) تدابير: كه شامل تدبير غذا(غذادرماني يا رژيم درماني) و ديگر تدابير سته ضروريه مي‌باشد.

ب) دارو درماني با دارو‌هاي گياهي، حيواني و معدني به اشكال مختلف خوراكي و موضعي

ج) اعمال دستي(يدي) : مانند دلك(ماساژ)، انواع غمز(مشابه با طب فشاري، رفلكسولوژي و ...)، حجامت، فصد، بادکش و زالو درمانی .

اخلاط:

اخلاط که خمیر مایه علت بیماریها را در طب قدیم تشکیل می­دهد در توصیفات جرجانی به طور کامل بیان شده است. جرجانی معتقد بود که بدن انسان از سه اصل تشکیل گردیده:

اول: اخلاط یا ترشحات

دوم: مواد غیرمایع (جامدات) که آنها را اندام نامگذاری کرده

سوم: نیروهای حیاتی

اخلاط را به چهار نوع خون و بلغم و صفرا و سودا تقسیم می­کنند. درباره جایگاه و ماهیت اخلاط جرجانی می­نویسد که «اخلاط مایعاتی هستند که در بدن آدمی یا در اندامهای بدن بمانند معده و کبد و طحال و کیسه صفرا و یا در عروق می­باشند.

طبیعت چهار خلط مذکور از یکدیگر متفاوت است و هر یک خاصیت و کیفیت و مزه و غلظت مخصوص دارد مثلاً خون خالص­ترین خلط بدن آدمی است که گرم و مرطوب و مزه­ی آن شیرین و مطبوع است. بلغم در معده تهیه می­گردد مایعی بی­رنگ و بی­طعم و سرد و مرطوب است. صفرا (یا صفرای زرد Bile) طبیعت آن خشک ولی از بلغم گرمتر و رنگ آن زرد و مزه­اش تلخ می­باشد و محل تشکیل آن در کبد است. بالاخره سودا (یا صفرای سیاه ) چنانکه از اسم آن مستفاد می­گردد سیاه رنگ است و مزه­ای شیرین و ترش دارد و طبیعت آن سرد و خشک است.

قدماً کبد را دیگ بدن می­دانستند که در آن ته نشین و مایع و کف قائل بودند ته نشین آن سودا و مایع آن خون و کف و ماده رقیق آن بلغم و صفرا است».

مطلبی که ذکر آن کاملاً ضروری است در این نوع طبابت گرچه بهم خوردن تعادل بین اخلاط و غلبه یک نوع موجب بیماری می­شود اما کل بدن انسان مورد نظر است. زیرا با آنکه در عضو معینی یکی از انواع چهارگانه خلط غلبه یافته و تعادل اخلاط بهم خورده است اما در هر حال اخلاط در تمام بدن جریان دارد و بنابراین توجه به برگرداندن تعادل اخلاط توجهی به کل بدن انسان می­باشد به بیان دیگر در طب قدیم در درمان هر بیماری توجه به تمام جسم انسان می­شد اما در پزشکی جدید چنانکه می­دانیم روی هم رفته اتیولوژی یا علت شناسی بیماریها بر پایه تغییرات آناتوموفیزیولوژی اعضا و بخصوص بافتها و یا سلولها و حتی ساختمانهای داخل سلولی هر عضو می­باشد که در این نوع علت شناسی دیگر کل بدن مورد نظر نیست بلکه توجه پزشک به همان عضو یا بافت­ها و حتی ترکیب شیمیایی خاصی از بدن است که دچار تغییرات پاتولوژیک شده­اند.