استفاده مستقيم از آبهاي شور ( بدون شيرين كردن آنها ) به همراه جداول و فهرست منابع
مقدمه :
الف) دلايل عدم تطبيق معيارهاي آمريكايي با شرايط طبيعي ايران و غيره
شوري مجاز يا آب آبياري ، به سه عامل ذيل بستگي دارد :
جدول شماره 14- طبقه بندي آب آبياري با درجه شوري بيشتر براي زمينهاي سبك با زهكشي كامل
ب- فن استفاده از آب ( و خاك ) شور
مقدمه :
(1)- تسطيح زمين و زهكشي صحيح و مرتب آن :
(2) – زدن شخم عميق :
(3)- آبياري طولاني زمين ، قبل از كشت .
(4) – انتخاب گياه مناسب .
(5) – انتخاب روش كشت و آبياري مناسب و يا تغيير آنها
3- استفاده از آب شور براي ايجاد جنگل
4- استفاده از آب شور براي حفاظت خاك و جلوگيري از پيشروي بيابان
5- استفاده از آب شور دريا به عنوان آب آبياري ( كشاورزي با آب دريا)
جدول شماره 16-تركيب شيميايي بعضي از عناصر آبها ( به درصد )
ب- دليل مناسب بودن آب دريا و اصلهاي استفاده از آن در كشاورزي
(1)- اصلهاي قديمي
(2)- اصلهاي جديد استفاده از اب دريا در كشاورزي
اول : اصل تماس نسبي ريشه :
دوم – اصل تشكيل شبنم زيرزميني
سوم – اصل تهويه خاكهاي ماسه اي و شني :
چهارم – اصل شيرين كردن خاك از طريق كشت گياه در آن ( شوري زدائي حياتي )
پنجم – اصول تعادل يوني محيط و نيروي حياتي
نظريه « تعادل يوني محيط » مي گويد :
7- استفاده از آب شور براي پرورش ماهي
8- استفاده از آب شور براي آب دادن به احشام و در ديگر زمينه ها :
9- استفاده از نمك آبهاي خيلي شور :
منابع:
مقدمه :
آبها را از نظر قابليت هدايت الكتريكي يا به عبارت ديگر زيان شوري براساس نظريه ويل كوكس (68) به چهار گروه تقسيم كرده اند : گروه هاي و
و
و
كه در آن آب گروه
با هدايت الكتريكي مخصوص در 25 درجه سانتيگراد بين 100 و 250 ميكروموس بر سانتيمتر كاملاً بي ضرر و آب گروه
با هدايت الكتريكي بين 2250 و 5000 نامناسب براي كشاورزي تشخيص داده شده است ، مگر آنكه با ايجاد شرايط مناسب بتوان با احتياط از آن به عنوان آب آبياري استفاده كرد . اما عملاً مي بينيم كه در كشور ما به علت ناكافي و يا در دسترس نبودن آب شيرين ، از آبهاي خيلي شورتر براي كشاورزي استفاده مي كنند . به عنوان مثال در حاشيه كويرهاي جنوب البرز ( دشت كوير ) آبهايي كه هدايت الكتريكي آنها بيش از 8000 ميكروموس بر سانتيمتر است در مواردي براي آبياري زراعتهايي مانند پنبه ، ذرت ، چغندرقند مورد استفاده قرار مي گيرد . دليل آنرا از جمله اينطور مي توان توجيه كرد :
حد تعيين شده درجه شوري براي آب آبياري با معيارهاي آمريكايي و ديگر كشورهاي مشابه با شرايط طبيعي ايران ، نمي تواند كاملاً تطبيق كند . علت آنرا شايد بتوان در عوامل ذيل جستجو كرد :
الف) دلايل عدم تطبيق معيارهاي آمريكايي با شرايط طبيعي ايران و غيره
(1-) از آنجايي كه كشاورزي در ايران قرنها سابقه دارد ، ممكن است كه با گذشت زمان و براساس تئوري انتخاب طبيعي ، گياهاني كه مقاومت بيشتري داشته اند ، توانسته اند شوري زياد آبها را تحمل كنند واين مقاومت بتدريج در آنها تقويت شده و به نسلهاي بعدي انتقال پيدا كرده باشد . اين موضوع بخصوص با توجه به آزمايشهاي يكي از دانشمندان شوروي به نام Strogonov مي تواند مورد قبول واقع شود :
اين دانشمند ثابت كرده است كه مي توان مقاومت گياهان را نسبت به شوري آب آبياري از طريق خيساندن بذر آنها در محلولهاي شور ، قبل از كاشتن آنها ، به طور مصنوعي افزايش داد و در واقع همان واكنشي را در آنها به وجود آورد كه تزريق واكسن در انيسان به وجود مي آورد .
(2)- آبياري به روش كرتي يا غرقابي كه يك روش سنتي آبياري در ايران است و به خصوص در مناطق خشك و حاشيه كويري آن ، از قديم معمول بوده و هنوز رواج دارد، در كنترل شوري خاك بسيار مؤثر است . علاوه بر آنكه عملاً مي بينيم كه اين روش در جلوگيري از شور شدن خاك تأثير دارد ، بررسيها در اين زمينه در ديگر كشورهاي جهان نيز نشان داده كه تحت شرايطي بهترين روش آبياري براي كنترل شوري و يا جلوگيري از شور شدن خاك در موارد آبياري با آب شور ، روش آبياري غرقابي يا كرتي است و اعمال اين روش در شرايطي ، تأثير قابل توجهي در جلوگيري از شور شدن خاك دارد ، از ان جمله :
زمين به اندازه كافي شيب داشته باشد ، هر كرت خوب هموار و مسطح باشد تا همه جاي آنرا آب بگيرد ، جنس خاك سبك و قابليت نفوذ آب در آن زياد باشد و خلاصه زهكشي زمين كامل باشد و غيره .
