نقش شورای امنیت در جنگ ایران و عراق

فهرست مطالب

عنوان                                                                                      

چکیده

مقدمه

علت، انگيزه و هدف از انتخاب موضوع

سوال اصلي

سوالات فرعي

مفروض

فرضيه

ادبيات موضوع

فصل اول- نقش شورای امنیت در جریان جنگ ایران و عراق

گفتار اول:کلیات

گفتار دوم:مسئولیت عراق در جنگ علیه ایران و کویت

گفتار سوم:شناسائی مسئولیت عراق در جنگ با ایران

فصل دوم - اقدامات شوراي امنيت

گفتار اول:مسئولیت شورای امنیت

گفتار دوم:ارزيابي قطعنامه514

گفتار سوم:قطعنامه 522

گفتار چهارم:قطعنامه 540

گفتار پنجم:قطعنامه 552

گفتار ششم:قطعنامه 582

گفتار هفتم:قطعنامه 588

گفتار هشتم:قطعنامه 598

گفتار نهم:اقدام عراق پس از پذيرش قطعنامه 598 توسط ايران

مبحث اول:پاسخ رسمي جمهوري اسلامي ايران به قطعنامه598

مبحث دوم:واكنش عراق دربرابر پاسخ مثبت ايران به قطعنامه 598

مبحث سوم:تجاوز مجدد عراق به ايران پس از پذيرش قطعنامه

مبحث چهارم:تجاوز مشترك ارتش عراق و نيروهاي منافقين به غرب

فصل سوم- حقوق جنگ دریایی و عملکرد جمهوری اسلامی ایران در

طول جنگ عراق و ایران

گفتار اول:کلیات

گفتار دوم:محدودیتهای وارد بر آزادی کشتیرانی

گفتار سوم:منطقه جنگی ایران

گفتار چهارم:محاصره دریایی ساحل عراق توسط ایران

گفتار پنجم:مقابله با موارد نقض تعهدات دول بیطرف

مبحث اول:بازرسی کشتیهای بیطرف و توقیف قاچاق جنگی

الف-کالاهایی را که می‏توان توقیف کرد

ب-رأی در خصوص اعتبار قانونی توقیف

ج-اعمال حق تفتیش و توقیف بعد از آتش بس

مبحث دوم:واکنش در برابر تخّلف از تعهد به بیطرفی و تبعیض بین دول متخاصم

الف-حمله به نفتکشهای بیطرف

ب- مشارکت ایالات متحده به نفع عراق در مخاصمه

نتیجه گیری

منابع

چکیده

در فاصله صدور قطعنامه های 588 تا 598 عملیات متعددی در جبهه های جنگ صورت گرفتند که مهم ترین آن ها، سلسله عملیات های «فتح»، «کربلا» و «نصر» بودند. وجه مشترک بیشتر این عملیات ها آن بود که در داخل خاک عراق انجام شدند و اغلب همراه با موفقیت بودند. بدین سان، تهدید فزاینده ای برای عراق به وجود آمده بود، به خصوص با پیش روی ایران به سوی «بصره» که شورای امنیت نسبت به جنگ بیشتر حسّاس شده بود. در چنین فضایی بود که شورای امنیت پس از بررسی های زیاد، قطعنامه 598 را تصویب کرد.

در این قطعنامه، شورای امنیت برخلاف قطعنامه های گذشته، برای اولین بار از جنگ بین ایران و عراق با عنوان «منازعه» نام برد و ضمن اظهار تأسف از آغاز و ادامه منازعه و ابراز تأسف از بمباران مراکز مسکونی و حمله به کشتی های تجاری، تصمیم شورا را بر خاتمه منازعه اعلام داشت. شورای امنیت در این قطعنامه، با استناد به مواد 39 و 40 منشور سازمان ملل، از طرفین خواستار آتش بس، برگشتن به مرزهای بین المللی و آزادی اسرا شد. از کشورهای دیگر هم خواست از هرگونه اقدامی که موجب تشدید منازعه شود، خودداری ورزند. از دبیرکل هم خواست تا یک گروه ناظر برای نظارت بر آتش بس تشکیل دهد و یک هیأت بی طرف را برای تحقیق درباره مسئولیت منازعه با مشورت ایران و عراق اعزام کند.

 شورا نیز در صورت لزوم، برای اقدامات بیشتر تشکیل جلسه خواهد داد. هرچند در قطعنامه 598 نیز به حل مسالمت آمیز اختلافات اشاره شده، ولی آمریت آن بیشتر بود؛ چون با نزدیک شدن قوای ایران به «بصره» و عملیات پی در پی در خاک عراق، شورای امنیت تصمیم گرفته بود مسئله جنگ را خاتمه دهد.

این قطعنامه تنها قطعنامه ای بود که شورا در آن به ماده 39 منشور اشاره کرده بود. در این ماده از منشور آمده است: «شورای امنیت وجود هرگونه تهدید علیه صلح، نقض صلح یا عمل تجاوز را احراز و توصیه هایی خواهد نمود، یا اینکه اقداماتی را طبق مواد 41 و 42 برای اعاده صلح انجام خواهد داد.» گویا در طول هفت سال، که از جنگ تحمیلی علیه ایران گذشته بود، هیچ نقض صلح و تجاوزی صورت نگرفته بود تا شورای امنیت از این ماده منشور استفاده کند.