فرزند خواندگی در کنوانسیون حقوق کودک1989 و مقایسه آن با حقوق ایران به همراه پاورقی و منابع
فهرست مطالب
عنوان
چکیده 1
مقدمه 2
فصل اول- کلیات 4
گفتار اول: مفهوم فرزندخواندگی 4
گفتار دوم: پیشینه تاریخی فرزندخواندگی در ایران 5
فصل دوم- فرزندخواندگی در در کنوانسیون حقوق کودک و اسناد بین‌المللی
و حقوق داخلی معاصر ایران 8
گفتار اول: فرزندخواندگی در کنوانسیون حقوق کودک و اسناد بین‌المللی 8
گفتار دوم:فرزندخواندگی در حقوق داخلی معاصر ایران 14
بند اول:ایرانیان غیرمسلمان 17
بند دوم:ایرانیان مسلمان 18
1-شرایط اطفالی که به سرپرستی سپرده می‌شوند 19
2-شرایط متقاضیان سرپرستی 20
3-نحوه واگذاری طفل به متقاضیان سرپرستی 23
4-آثار سرپرستی 24
5- دوره آزمایشی و حکم سرپرستی دائم 25
6- حقوق متقابل زوجین سرپرست و فرزندخوانده 26
7- قطع رابطه سرپرستی و اعلام فسخ آن 26
بند سوم:اتباع خارجه ساکن در قلمرو ایران اعم‌از مسلمان یا غیر مسلمان 28
نتیجه‌گیری 34
منابع و مأخذ 36
چکیده
در کنوانسیون حقوق کودک،فرزندخواندگی مورد قبول قرار گرفته و برای فرزندخوانده همان حقوق و مزایای فرزند طبیعی مقرر شده است.ایران با حقو شرط خود،این کنوانسیون را در مواردی که مغایر با موازین اسلامی‌باشد مورد قبول قرار نمی‌دهد.براساس فقه اسلامی فرزندخواندگی پذیرفته نیست.لذا،قوانین داخلی ایران فرزندخواندگی را به جز در مورد اقلیت‌های مذهبی به رسمیت نمی‌شناسد.در سال 1353 باتوجه به نیاز مبرم جامعه به حمایت از اطفال بدون سرپرست،نهادی مشابه تحت عنوان"سرپرستی کودکان بدون سرپرست" ایجاد شد.نهاد اخیر تا حد زیادی با مقررات کنوانسیون حقوق کودک در مورد فرزند خواندگی هماهنگ است.در حال‌حاضر،وجود افراد بی‌سرپرست بسیار اعم‌از ایرانی یا خارجی در قلمرو ایران و ضرورت حمایت از آنان سوالات متعدد را مطرح ساخته است.تحقیق اخیر پس از تبیین مفهوم فرزندخواندگی،نحو پذیرش فرزندخواندگی در ایران، تفاوت فرزندخواندگی بین ایرانیان شیعه و غرشیعه و فرزندخواندگی اتباع خارجه در قلمرو ایران یا اتباع ایرانی در خارجه و سوالات مرتبط دیگر را مورد بررسی قرار داده و پاسخ‌های لازم را ارائه می‌نماید.
مقدمه
با وجود سابقه طولانی پذیرش نهاد فرزندخواندگی در دوران حکومت ساسانیان و اعتبار آن در نظر زرتشتیان،این نهاد با نفوذ اسلام در ایران منسوخ گردید و با توجه به تاثیر حقوق اسلامی در حقوق ایران،راجع به مسئله فرزندخواندگی قوانین و مقرراتی خاص وضع و تصویب نگردید.لیکن،به علت فواید فردی و اجتماعی و نیاز مبرم جامعه به حمایت از اطفال بدون سرپرست این نهاد تحت عنوان"سرپرسی اطفال بدون سرپرست"با آثار حقوقی مشخص در سال 1353 احیاء گردید.مقررات"نهاد سرپرستی"پس از برقراری جمهوری اسلامی تاکنون توسط قوه مقننه صراحتاً نسخ نگردیده و مغایرت آنها با شرع مقدس اسلام اعلام نگردیده،لذا در حال‌حاضر قانونی بوده و در دادگاه‌ها اجرا می‌شود.در کنوانسیون حقوق کودک که دولت جمهوری اسلامی ایران طی ماده واحده قانون اجزاه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون حقوق کودک مصوب 1372/12/1 مجلس شورای اسلامی به آن پیوسته،فرزندخواندگی مورد قبول قرار گرفته و برای فرزنده خوانده همان حقوق و مزایای فرزند طبیعی مقرر شده است(از نظر پیمان‌نامه حقوق کودک،منظور از کودک،هر انسان دارای کمتر از 18 سال سن است،مگر اینکه طبق قانون قابل اعمال در مورد کودک،سن قانونی کمتر تعیین شده باشد).
براساس این کنوانسیون،امکان دارد که فرزند خوانده و فرزندپذیر تبعه یک یا دو کشور بیگانه باشد و یا دارای مذاهب متفاوتی باشند.در حال‌حاضر،تعدادی بیشماری از اتباع سایر کشورها در ایران،تحت عناوینی چون پناهنده، مهاجر و آواره حضور دارند،که ممکن است به دلایلی بی‌سرپرست شوند و یا در مواردی امکان دارد که ایرانیان بی‌سرپرست شده و نیاز به سرپرست داشته باشند.در این حالت،رابطه سرپرستی ممکن است تحت عنوان فرزندخواندگی به وجود آید.
در اینجا این سوالات مطرح می‌شود که آیا ایران با امضاء کنوانسیون حقوق کودک تاسیس فرزندخواندگی به مفهوم خاص آن را پذیرفته است یا خیر؟چه تفاوتی بین ایرانیان شیعه و غیرشیعه در خصوص فرزند خواندگی وجود دارد؟آیا اقدام به پذیرش فرزندخوانده از طرف اتباع خارجه در قلمرو سرزمین ایران یا بالعکس فرزندخواندگی اتباع ایرانی در خارجه مخالف نظم عمومی ایران تلقی می‌شود یا نه؟ تحقیق اخیر پس از اشاره به مفهوم فرزندخواندگی قصد دارد که به این سوالات پاسخ دهد.
